EN

Φυσικό περιβάλλον

Όσον αφορά στο φυσικό περιβάλλον, η ξεχωριστή γεωλογική ιστορία της περιοχής, που χαρακτηρίζεται από τις μεγάλες υψομετρικές διαφορές σε μια μικρή έκταση, το έντονο και σύνθετο ορεινό ανάγλυφο, σε συνδυασμό με τη γεωγραφική θέση, το κλίμα και τη μακροχρόνια παρουσία του ανθρώπου, έχουν ως αποτέλεσμα μια εξαιρετικά μεγάλη ποικιλία βλάστησης.

Σε υψόμετρα πάνω από τα 2.000 μέτρα οι ακραίες καιρικές συνθήκες και η εποχιακή βόσκηση για χιλιάδες χρόνια έχουν συντελέσει στην απουσία δέντρων. Πιο χαμηλά απαντούν σποραδικά ρόμπολα, ενώ λίγο χαμηλότερα βουνοκυπάρισσα και αγριοκυπάρισσα σχηματίζουν θαμνώνες και σπάνια διάσπαρτες δενδρώδεις συστάδες σε βραχώδεις πλαγιές. Ελατοδάση, σπάνιες για την περιοχή οξιές και εκτεταμένα δάση μαύρης πεύκης χαρακτηρίζουν κυρίως το ανατολικό Ζαγόρι. Στα προφυλαγμένα καταφύγια του φαραγγιού του Βίκου φύονται και είδη που αγαπούν πιο ήπιες θερμοκρασίες. Σε λίγες ιδιαίτερες θέσεις εμφανίζονται τα σπάνια και με περιορισμένη κατανομή δάση χαραδρών και κατά μήκος των ρεμάτων παραποτάμια πλατανοδάση. Ωστόσο, τα πιο χαρακτηριστικά και εντονότερα διαμορφωμένα από τους ανθρώπους οικοσυστήματα αποτελούν τα δρυοδάση και οι αειθαλείς πρινώνες της περιοχής, που φύονται στη ζώνη όπου βρίσκονται χτισμένοι οι περισσότεροι οικισμοί.

Τα αιωνόβια δέντρα που απαντούν στα ξωκλήσια και στα ιερά δάση του Ζαγορίου είναι από τα γηραιότερα της περιοχής, με ηλικία που αγγίζει κάποιες φορές τα 400 έτη. Αιωνόβια δέντρα και δάση αποκτούν σήμερα μια νέα αξία, καθώς η μακροβιότητά τους τούς προσδίδει μεγάλη ιστορική, αισθητική και αναψυχική αξία.

Ταυτόχρονα, συνιστούν μάρτυρες της κλιματικής αλλαγής, αποθήκες γενετικής ποικιλότητας και επιβίωσης σε ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες και «κιβωτούς βιοποικιλότητας», διότι ο κορμός τους όσο γερνά προσφέρει συνθήκες αποίκισης σε πολλούς οργανισμούς, όπως λειχήνες, μύκητες, ξυλοφάγα έντομα, νυχτερίδες, πουλιά και μικρά θηλαστικά.

Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου

Αξίζει να επισημανθεί ότι περίπου το ενενήντα τρία τοις εκατό (93%) του Δήμου Ζαγορίου βρίσκεται εντός του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, το οποίο ιδρύθηκε βάσει του νόμου 1650/1986 «Για την προστασία του περιβάλλοντος».

Γεωπάρκο Βίκου-Αώου

Επίσης, μεγάλο τμήμα του Πολιτιστικού Τοπίου του Ζαγορίου συμπίπτει με το ευρύτερο Γεωπάρκο Βίκου-Αώου, το οποίο από το 2015 συγκαταλέγεται στο Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO (UNESCO Global Geoparks). Η εγγραφή ενός αγαθού στον Κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO προϋποθέτει ότι αναγνωρίζεται η Εξέχουσα Οικουμενική Αξία του (Outstanding Universal Value), δηλαδή η μοναδικότητά του και η αξία του όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, καθιστώντας το εγγεγραμμένο αγαθό Παγκόσμια Κληρονομιά, ενώ παράλληλα πρέπει να διασφαλίζονται διαχρονικά δύο βασικά στοιχεία: η ακεραιότητα και η αυθεντικότητα.

Στενοί δεσμοί μεταξύ της αγροτικής κληρονομιάς και ενός πλούσιου φυσικού περιβάλλοντος
Περισσότερα για τη Ζωντανή παράδοση